معرفی مفهوم مالکیت فکری
 
الف) دارایی‌های فکری
با گذشت زمان و تغییر منبع ایجاد ثروت، دارایی‌های پولی (پول، اعتبار، وام و غیره) و دارایی‌های فیزیکی (زمین، ساختمان، کالا، موجودی انبار و غیره)، دیگر تنها دارایی‌های انسان قلمداد نمی‌شوند، بلکه دارایی‌های فکری که از ارزش و اعتبار بیشتری برخوردار هستند، بعنوان یکی از انواع دارایی‌های انسان، بویژه در اقتصاد دانش بنیان مورد توجه قرار گرفتند.
دارایی‌های فکری نوعی دارایی غیرفیزیکی (سرمایه نامحسوس) همچون دانش فنی، بانک اطلاعات تجاری، ایده‌ها، طرح‌‌های صنعتی و غیره تعریف می‌شوند. از این رو فکر و ایده‌ای که در ذهن یک پژوهشگر وجود دارد، ارزشمند است که می‌تواند برای شخص ارزش ریالی داشته باشد.
 
 
ب) مالکیت فکری (Intellectual Property; IP)
هر آنچه که از فکر، خلاقیت و ابتکار بشر نشأت می‌گیرد (مانند اختراع، نشانه‌ها، طرح‌ها، آثار ادبی و غیره) و از ارزش اقتصادی و  قابلیت داد و ستد برخوردار است، به عنوان مالکیت فکری یا مالکیت معنوی یا به اختصار IP، شناخته می‌شود. این آثار مورد حمایت قوانین مالکیت فکری قرار می‌گیرند و به پدید آورندگان آنها یک سری حقوق مادی محدود به زمان و حقوق معنوی دائم اعطا می‌شود. مالکیت فکری به عنوان یکی از زیرساخت‌های مهم توسعه فناوری، که می‌تواند ضامن موفقیت اقتصادی و فناوری پژوهشگران و شرکت‌های دانش بنیان باشد، بیش از یک قرن است که در دنیا مورد توجه ویژه قرار گرفته است.
 
 
 
سازمان جهانی مالکیت فکری (World Intellectual Property Organization) یا به اختصار WIPO ، با هدف ترویج و اشاعه مفهوم مالکیت فکری در سطح جهان و کمک به حفاظت از دارایی‌های فکری، تشکیل شده است.
 
 
 
 
 
ج) انواع مالکیت‌های فکری بر اساس تقسیم‌بندی WIPO
۱- مالکیت صنعتی
  • پتنت‌(Patent) 
  • نشان‌ها و علائم تجاری (Trademarks)
  • طراحی‌های صنعتی (Industrial Designs)
  • نشان‌های جغرافیایی (Geographical Indication)
 
۲- کپی‌رایت (Copy Right)
  • آثار ادبی (مانند رمان، شعر و نمایشنامه)
  • آثار هنری (مانند نقشه‌ها، نقاشی‌ها، عکس‌ها و مجسمه‌ها)
  • طراحی‌های معماری
  • فیلم و موسیقی 
 
♦ لازم به ذکر است هر یک از موارد بالا دارای مراحل ثبت مالکیت فکری مجزا با قوانین و ضوابط مخصوص خود هستند.   

 
 
 
 
رفرنس: کانون پتنت ایران