معاونت تحقیقات و فناوری

دیابت بارداری شایع ترین اختلال متابولیک دوران بارداری است که به صورت عدم تحمل به گلوکز  که اولین بار در طی بارداری شروع و یا تشخیص داده شود، تعریف می شود. هیپرگلیسمی واضح در سه ماهه اول بارداری باعث افزایش خطر مالفورماسیونهای مادرزادی و مرگ و میر نزدیک به زمان زایمان می گردد. دیابت بارداری منجر به افزایش احتمال بروز عوارض مختلف در مادر و جنین در حین بارداری و پس از آن می شود. از جمله این عوارض می توان به پره اکلامپسی، پره هیدرآمینوس، ماکروزومی نوزاد، زایمان دشوار، عوارض متابولیکی در توزادان مثل هیپوگلیسیمی، هیپربیلی روبینی، هیپوکلسمی و مرگ و میر پری ناتال نیز شود. همچنین ریسک ابتلا به دیابت نوع دو نیز در این افراد و نوزادان این مادران بسیار بیشتر است.

جناب آقای دکتر حاجی زاده دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در پژوهشی به بررسی میزان بیان یکسری از ژن های تاثیرگذار بر روی رشد و متابولیسم پرداختند که این ژن ها از دسته ژنهای متیله شده پدرانه H19 و PEG3 و ژن های متیله شده مادرانه،MEST ، MEG3، بوده که برای تنظیم رشد جنین و جفت انسان، تمایز جسمی و همچنین رفتارهای نورولوژیک ضروری هستند. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه میزان بیان این ژن ها در افراد و پیش بینی یا تشخیص زودهنگام بیماری های مختلف در افراد دیابتی بوده است.

ایشان در توضیح این پژوهش بیان کردند که تغییر در بیان یکسری ار ژن هایی که به طور خاص از یکی از والدین به ارث می رستد و در رشد و متابولیسم موثرند، می تواند زمینه ساز ابتلا به دیابت بارداری در مادر و یا دیابت نوع دو در مادر و فرزند در آینده بشود.

دکتر حاجی زاده عنوان نمودند که این مطالعه بر روی تعداد 40 نفر از نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به دیابت بارداری و 35 نفر نوزاد متولد شده از مادران سالم انجام شد که این افراد با استفاده از تست تحمل گلوکز خوراکی انجام شده در هفته های 24-28 بارداری، شناسایی شدند. خون بند ناف بعد از زایمان گرفته شد و بلافاصله استخراج سلولهای تک هسته ای خون بند ناف انجام و بیان ژنها مورد بررسی قرار گرفت.

بر اساس نتایج  این مطالعه ، تغییرات بیان در ژن های MEG3،PEG3، H19،MEST  در سلول های تک هسته ای خون بند ناف نوزادان متولد شده از مادران دیابتی در مقایسه با گروه کنترل  به صورت کاهشی و معنادار بوده  است. تغییرات بیان در ژن های H19، PEG3، MEG3، MEST به طور معناداری در سلول های تک هسته ای خون بند ناف نوزادان متولد شده از مادران دیابتی در مقایسه با گروه کنترل که شامل بررسی بر روی خون بند ناف نوزادان متولد شده از مادران سالم بود، به صورت کاهشی بوده است.

ایشان در ادامه بیان نمودند با توجه به شیوع دیابت بارداری که بیشترین میزان شیوع را در بین عوارض بارداری دارد و با در نظر گرفتن عوارض زیادی که این بیماری برای مادر و جنین در زمان بارداری و برای نوزاد در زندگی آینده به همراه دارد به همین دلیل تشخیص زودتر و همچنین شناخت مکانیسم های ایجاد دیابت بارداری می تواند هم  به پیشگیری از عوارض آن و هم هموارسازی مسیر درمان آن بسیار کمک کننده باشد. از این رو شناخت دقیق این ژنهای نقش پذیر می تواند هم در درمان و هم شناخت مکانیسم ها بسیار اهمیت داشته باشد.

نتایج این مطالعه در مجله Journal of Developmental Origins of Health and Disease  با ضریب تاثیر 1.7 به چاپ رسیده است.